Iran govt’ site: PUK is behind terrorist attacks

Sanandaj - The semi-official government Fars News Agency accuses the PUK of assassinating six Iranian officials in Iran’s Kurdistan province. Two of them were Kurdish imams. PUK rejected the news.

During last month a number Iranian officials were killed and the Iranian government said they have arrested a number of suspects. The Iranian government medium Fars wrote that possible suspects were the Iranian Kurdish opposition, PUK, Kurdistan Regional Government (KRG), Al-Qaeda, Mossad and Wahabi’s.

Director of security Hakim Qadir Hamajan of Sulaimani rejected the news and says it’s not responsible for these kind of attacks. “We are against every terrorist groups and attacks, especially against Iran, which is a friend of the Kurds” (Photo: Rudaw.net).

Source: Rudaw

Dewleta Tirk dev ji çareseriyê berda, dest bi kuştina zarokên Kurd kir

AMED, bakûrê Kurdistanê (HAWAR NET) -- DTP'ê kuştina Ceylan Onkul, wekî kuştineke plankirî nirxand û banga berpirsyariyê li hukûmeta tirk kir. Nerazîbûnên li hemberî kuştina Ceylan Onkul zêde dibin û rayedarên tirk jî bêdengiya xwe didomînin.

DTP'ê kuştina Ceylan Onkul, wekî kuştineke plankirî nirxand û banga berpirsyariyê li hukûmeta tirk kir.

Nerazîbûnên li hemberî kuştina Ceylan Onkul zêde dibin û rayedarên tirk jî bêdengiya xwe didomînin.

Hêzên tirk pêr li gundê Lîcê Xambaşê, şivana 13 salî Ceylan Onkol bi topên hawanê qetil kir. Kurdistaniyan ev pêkanîna hêzên tirk şermezar kir û xwest, ku kujerên Onkol bên cezakirin.

Lê belê hukumet û rayedarên tirk digel hemî bangan, naxwazin van pêkanînên eskerî yên dijmirovî bibînin. Parelmenterên DTPê Gultan Kişanak, Selahattîn Demîrtaş û Serokê DTP'a Amedê Firat jî di nav de heyetek çû serdana malbata Onkol. Kişanak bêdengiya hukumeta tirk a der barê bûyerê de jî şermezar kir û got: 'Heger hukumet bêdengiyê bidomîne, emê wê jî, wekî hevpara sûc bibînîn'.

Parlementera DTP'ê Kişanak: Dozgerê Licê nîvekarê sûc e

Cîgira Serokê Koma DTP'ê Gultan Kişanak ku bi boneya qetilkirina keçika 13 salî Ceylan Onkol ku di encama guleya hawanê an jî fîzeya barkirî ya ji hêla Tabûra Tapantepeyê de hatiye avên de li Mezraya Xambaşa Gundê Şenlîka Liceyê jiyana xwe ji dest da, bi heyetekê çû gund, diyar kir ku dozger nîvekarê qetilkirina Onkol e û lazim e di zûtirîn demê de dest ji wezîfeya xwe berde.

Di encama avêtina fîzeya barkirî an jî guleya hawanê ya ji hêla Qereqola Tapantepeyê ve hatiye avêtin de li Mezraya Xambaşa Gundê Şenlîka Liceya Amedê keçika 13 salî Ceylan Onkol ku pez diçerand, jiyana xwe ji dest da. Leşkeran bêyî destûr bidin cenazeyê Onkol ji bo otopsiyê bibin nexweşxaneyekê girtînameyek amade kirin. Dozgeriya Licê jî tu îtîraz li hemberî girtînameya qetilkirina Onkol nekir û bi hinceta, 'Ewlehî tune ye' neçû cihê bûyerê. Bi vê yekê hate xwestin ku bûyer bê veşartin. Cenazeyê Onkol li gund hat definkirin. Cîgirên Serokê Koma DTP'ê Gultan Kişanak û Selahattîn Demîrtaş, şaredarên DTP'yî yên Lice, Karaz, Hênê, Serokê Rêxistina DTP'ê ya Amedê Firat Anli û gelek kesên din ji bo lêkolînkirina mijarê çûn serdana gund. Kişanak û Anli nêrînên xwe yên derbarê mijarê de anîn ziman.

'Êrîşek plan kirî ye'

Anli balkişand ser qetilkirina Onkol û wiha axivî: "Bi awayek zanîn Onkol hedef hatiye girtin. Ev êrîşek cidî û plan kirî ye. Piştî bûyerê ne leşker û nejî dozger neçûne cihê bûyerê. Bi kesî re jî naaxivin. Malbat ji bo berpirsyar bên darizandin xwedî helwestek zelal e. Dixwazin dawiya bûyerê neyê berdan. Bi êrîşê tê xwestin ku gund û derdor ji mirovan bê paqijkirin. Li vir di demên dawî de cardin hemwelatî vedigerin gundên xwe. Gundî malên xwe çê dikin. Ev êrîş hemwelatiyan dixin nav fikaran. Dixwazin bi vê fikarê pêşiya bi cih bûna hemwelatiyan bigirin. Li aliyekê behsa çareseriyê dikin li aliyê din bi fîzeyên barkirî zarokan qetil dikin. Ev êrîşek di salên dawiyê de hatiye kirin a herî giran e. Awayê herî giran ê şer hatiye bikar anîn. Zarokek pez diçerîne bi fîzeya barkirî hatiye qetilkirin. Cardin dixwazin salên 1990'an paşve bînin. Ev êrîş nîşan dide ku dê bi komikî jî mirovan hedef bigirin. Me Komkujiya Basayê jib în nekir. Ev êrdîş nîşan dide ku dê komkujî pêk bên. Em wekî DTP'ê ji bo bûyer zelal bibe dê her tiştî bikin û mijarê bibin Meclisê. Di asta navneteweyî de jî em dê vê mijarê vebêjin."

'Bêyî xeberê leşkeriyê nîne'

Cîgira Serokê Koma DTP'ê Gultan Kişanak jî diyar kir ku cihê keçik lê hatiye qetilkirin di navbera 3 qereqolan de ye û wiha pêde çû: "Ev bûyer bêyî leşkeran pêk nayê. Cihê Onkol lê hatiye qetilkirin di çarçoveya qulîbeyên zêrevaniyê yên Qereqola Tapantepeyê de ye. Ev cih ji dûrî gund jî nîne. Zaroka 200 metre dûrî mala xwe ye. Li gorî şahidan û baweriya me qereqola Tapantemeyê bi zanîn ev êrîş pêk aniye. Ligel vê standalek din heye. Ew jî ligel ku cihê Onkol lê hatiye qetilkirin di keve nav 3 qereqolan. Lê dozgeriyê bi hinceta, 'Ewlehiya canê min tune ye' neçûye cihê bûyerê."

'Dozger sûç kiriye'

Kişanak, diyar kir ku malbatan piştî bûyerê rayedar û dozger agahdar kirine, lê dozgerî bi hinceta 'Ewlehiya wî tune' neçûye cihê bûyerê û bi vî rengî sûç kiriye. Kişanak wiha axivî: "Cesetê perçekirî 6 saetan li erdê maye. Li gel vê yekê rayedaran lêkolîn nekiriye. Ev veşartina sûç û suçdaran e. Windakirina delîlan e. Ji ber vê yekê dozger sûç kiriye. Dozger, li cihekî ku derdora wê bi leşkeriyê dorpêçkirî nikare bêje ewlehiya min tune. Em difikirin ku dozger li ser daxwaza leşkeriyê neçûye cihê bûyerê. Li vir kar û bar dikeve ser milê Wezîrê Karên Hundir û Wezîrê Dadê. Em dixwazin Wezîrên têkildar dest bi lêkolînê bikin."

'Ger ku AKP'ê çav ji vê bûyerê re bigre ew jî şirîkê sûç e'

Kişanak, destîşan kir ku gelek bûyerên bi vî rengî li herêmê pêk tên û ji bo her bûyerekê pirsnameyekê didin meclîsê, lê her tim heman encam derdikeve. Kişanak, rêbaza lêkolîna meclîsê rexne kir û wiha got: "Ji bo her bûyerê em pirsnameyê didin meclîsê. Meclîs jî nivîsekê ji qereqolan re dinivîse, wekî her car qereqol jî dibêjin 'Eleqeya me bi bûyerê tune'. Ger ku wezîr dîsa bi vî rengî encamê ji raya giştî re aşkere bike wezîrên têkildar jî şirîkên sûç in. Ger dewletek ku pêdiviyê ji sedema kuştina zaroka 13 salî nebîne, wê demê mafê welatiyan heye ku ji samîmîyeta dewletê bawer neke. Ger ku Hikûmeta AKP'ê çavê xwe ji vê bûyerê re bigre û sûçdaran dernexe holê wê demê ew jî sûçdar e."

Kişanak, bal kişand ser kuştina welatiyê bi navê Murat Tekdal ku li Lîcêyê hate înfaz kirin jî û anî ziman ku hikûmet wekî bûyera Tekdal nêzîkî vê bûyerê bibe ew jî şirîkê vê kuştinê ye. Kişanak, da zanîn ku ger hikûmet li hemberî laşê Ceylana 13 salî ku perçeyên leşê wê li şaxên darên berûyan belav bibû bê deng bimîne wê demê berpirsiyarê bûyerê AKP bi xwe ye.

Hin teqînên bi heman rengî pêk hatine wiha ne:

* Zarokê bi navê Şaban Dogan (14) li Gundê Tarbalaşi yê Navçeya Dara Hênê ya Çewlikê di 16'ê hezîranê de dema li ber Qereqola Suveren şivantî dikir, di encama teqemeniyê de birîndar bû. Rayedarên dewletê piştî bûyerê beyî ku derbarê bûyerê de lêkolîn bikin, diyar kirin ku teqemenî ji aliyê PKK'ê ve hatiye bi cih kirin û teqîn pêk hatiye. Bavê Şaban Dogan Feyzî Dogan serî li Şaxa ÎHD'ê ya Cewlikê û Dozgeriya Komarê ya Dara Hên3e dan. Malbatê di serlêdanan de diyar kirin ku dema ji çêrandina pez vedigeriya mal di encama teqemeniya ser riya tirênê ku teqiya ye birîndar bûye û destê kurê wan seqet bûye. Malbatê anî ziman ku cihê kurê wan lê pez diçêrand her tim leşkeriyî û cerdevan li wir nobetê digrin û li wir dimînin. Malbatê da zanîn ku ew bi şikin ku leşkeriyê û cerdevanan teqemenî bi cih kiribe.

* Di 18'ê îlonê de li coltara Gundê Bostanci ya Navçeya Cizîrê de teqemenî pêk hat û zarokên bi navê Kemal Çîftçî (16) û zarokê navê wî nehat zanîn birîndar bûn.

* Di 11'ê îlonê de li herêma Çiyayê Dorşîn Taxa Tepecîk a Navçeya Pasûra Amedê teqîn pêk hat û di teqînê de Mahsun Tegîn (15) li cihê bûyerê jiyana xwe ji dest da. Birayê wî Mazlum Tegîn (11) jî bi granî birîndar bû. Serfermandarê Giştî yê Artêşê têkildarî bûyerê de diyar kir ku teqemenî ji aliyê PKK'ê ve hatiye bi cih kirin. Malbata Tegîn Serfermandar derew derxist. Dermankirina Mazlum Tegîn li Nexweşxaneya Lêkolînê ya Zanîngeha Dîcleyê didome. Rayedarên nexweşxaneyê diyar kirin ku di deqemeniyê de sîng û serê Mazlûm birîn bûye û bi narîncokê birîndar nebûne.

* Di 3'ê îlonê de li Gundê Îslam ê Navçeya Pasûra Amedê, dema Mahsûm Bayram (18) xwarin dibir ji hevalên xwe yên şivan re di encama teqemeniyê de jiyana xwe ji dest da. Malbata Bayram, diyar kirin ku teqemenî ji aliyê leşkeriyê ve hatiye bi cih kirin. Hate hînbûn ku di sala 2007'an de disa ji heman malbatê di encama teqemeniyê de jiyana xweji dest daye.

* Di 30'ê tebaxê de li navbera gundên Dokanê û Xanikan de teqemenî pêk hat û kesên bi navê Mehmet Alî Ozdemîr (19) û Halîme Ozdemîr (18) birîndar bûn. Hate hînbûn ku leşkeriyê li wê qatê tatbîqat kiribû.

Source: Hawar Net

Artêşa Tirk Bûye Goristana Leşkerên Kurd

Amed (Rûdaw) – Nûçeyên derbarê mirina ciwanên Kurd ên ku di Artêşa Tirk de leşkeriyê dikin, kêm nabin. Hefta borî jî ciwanê Kurd Hüsamettin Kasım di dema leşkeriyê de hat kuştin. Li gor ragehandina artêşê, Kasım întîxar kiriye. Malbata Kasım ku ji navçeya Kerborana Mêrdînê ye, dibêje ne mimkûne kurê wan xwe kuştibe, ew ji alî fermandarên leşkerî ve hatiye kuştin. Hüsamettin Kasım ji ber ku rewşa malbata wan nebaş bû nexwest biçe leşkeriyê. Kasım piştî çû leşkeriyê 2 caran ji leşkeriyê firar kir. Li gor rayedarên artêşê Hüsamettin Kasım, di 18'ê îlonê de li Nexweşxaneya Leşkerî ya Maltepeyê bi destê xwe dawî li jiyana xwe aniye. Dayika Hüsamettin, Hediye çîroka leşkeriya kurê xwe wiha tîne ziman: "Kurê min di serî de li Tokatê paşê jî li Stenbolê leşkerî dikir. Piştî çû Stenbolê ji leşkeriyê reviya. Ez li Mêrdîn û hevserê min jî li Sûriyê rûdinê. Kurê min piştî firar kir çû Sûriyê cem bavê xwe. Suriyê kurê min girt û teslîmî Tirkiyê kir. Piştre kurê min avêtin girtîgeha leşkerî." 'Ez êvarê pê re axifîm, sibê agahiya kuştina wî hat' Hediye Kasım, dibêje di 17'ê îlonê de bi kurê xwe re axivîye: "Kurê digot; 'min serma girtiye ez rakirim nexweşxaneyê.' Lê rayedarên leşkeriyê jî digotin ji ber derûniya wî ew rakirine nexweşxanê. Tu pirsgirêkê kurê min ê derûnî tunebûn. Digot wê di 26'ê îlonê de serbest were berdan û dîsa leşkeriyê bike. Herî dawî ez di 17'ê îlonê de bi telefonê axivîm. Roja din serê sibê agahiya kuştina wî ji min re hat." Xalê Kasım Mehmet Güzel dibêje, ‘braziyê min xwe ne kuştiye. Beriya bûyerê bi rojekê bi diya xwe re axivî. Rewşa wî gelek baş bû. Em dest ji vê dozê bernadin. Tu rapor nedan me. Emê serî li hemû riyan bidin û vê rewşê zelal bikin.’ Çend kuştinên bi gûman Leşkerê Kurd Davut Yıldırım di meha tîrmehê de di Tabûra Güneyli ya li Lefkoşeya Kıbrısê de leşkerî dikir. Cesedê wî jî bi îddîaya ku întîhar kiriye, teslîmî malbatê kiribûn. Rayedarên leşkerî derbarê mirina Yıldırım da agahî dan malbata li Navçeya Gimgima Wanê dirûne û îdîakirin ku Yıldırım guleyek berî serê xwe daye û xwe kuştiye. Birayê Davut, Cevdet Yıldırım dibêje ku serê birayê wî hatibû perçiqandin. Sait Özdemir ku dema li Yalovayê leşkerî dikir, di destpêka meha tîrmehê de bi 6 guleyan hatiye kuştin. Li gor rayedarên artêşê wî întîhar kiriye. Malbata wî dibêje kurê wan hatiye kuştin. Malbata Özdemir dibêje tu pirsgirêkên kurê wan tunebûye. Herçend dozgerê leşkerî dibêje Özdemir întîxar kiriye jî nikare îzah bike ka çawa 6 guleyan berî xwe daye. Mehmet Latif İşler li Fermandariya Cendirmeyan a Akbudaka Navçeya Arabana Dîlokê leşkerî dikir. Roja 10 hezîrana 2008’an İşler bi malbata xwe re di telefonê de kurdî axivî. Rojek piştre Îşler hat kuştin. Malbata İşler daxuyand ku tu pirsgirêka kurê wan tunebû û ji mirina wî guman dikin. Rayedaran digot Mehmet Latif, "dema li dewriyê digeriya ji seyarê ketiye an jî xwe avêtiye." Bavê M. Latif, Zeynel Abidin İşler wiha dibêje: "Li ser bedena kurê min rêçên lêdanê hebûn. Ji ber vê yekê ji bo zelalkirina mijarê ev salek e ez têkoşîn didim lê min tiştek bi dest nexist. Kurê bin berî bimre bi telefonê Kurdî bi diya xwe re axivî. Dema diaxivî bi dengek nizim bersiv dida. Kifş bû ku ditirsiya. Digot; 'fermandarê me xirab e. Destûr nade axaftina kurdî'. Piştre jî xereba kuştina wî hat." Adil Şipal ku dema li 1'emîn Tugaya Piyadeyên Motorî ya Adapazara Sakaryayê leşkerî dikir di 5’ê nîsana 2009’an de hat kuştin û cenazeyê wî teslîmî malbata wî kirin. Malbata ku li Navçeya Şaxê ya Wanê rûdinişt, berî bûyerê serî li Fermandariya Cendirmeyan a Şaxê daye û diyar kirine ku wê kurê wan bê kuştin. Yasemîn Çongar: ‘Qet kurê wê jî xwe kuştiye?’ Ji sernûserên Rojnameya Tarafê Yasemin Çongar jî roja 25’ê îlonê di quncikê xwe de bi pirsa ‘Qet kurê wê jî xwe kuştiye?’ li ser mijara kuştina leşkerên Kurd rawestiye. Di gotara xwe de Çongar li ser kuştinên Vahit Uzun, Ali Yüksel û Semih Pektaş disekine û bûyerên kuştinê yên bi gûman dinirxîne. Li gor agahiyên ku Çongar nivîsandine rayedarên artêşê ji malbatan re bi heman gotinan ragihandine ku "kurê we xwe kuştiye." Çongar wiha radighine: “Rayedaran ji malbata Uzun a ku ji Qersê ye, cara pêşî gotine ku kurê wan ji aliyê ‘teroristan’ ve hatiye kuştin. Piştî ku malbat serî li dozgeriyê dide bersiva artêşê diguhere: Kurê we di operasyonê de dema ku xwestiye bireve bi çeka xwe gule berdaye xwe. Le ev bersiv jî êşa malbatê nasekinîne. Malbata Yüksel û Uzun ji ber ku li Tirkiyê hemû rêyên hiqûqê hatine girtin serî li Dadgeha Mafên Mirovan a li Strasbourgê dane.”

Source: Rudaw Net

Osman Ozçelik derbarê pirsa Kurdî li Tirkîye dipeyive

Hevpeyvîn: Dexîlê Şemo

Di hevpeyvînekê de digel Dengê Amerîka, endamê perlemana Tirkîye Osman Ozçelik ji Partîya Civaka Dîmokratîk, DTP, basê pêşdeçûnên pirsa Kurdî li Tirkîyê dike.

Bırêz Ozçelik dibêje partîya serokwezîr Recep Tayyip Erdogan, AKP, radigehîne ku “perleman ne amadeye ji bo kanona bingehîn an destûr ji nû ve ava bibe.”

Fayla dengî ya rexê rastê vê perê kilik bike.

Hevpeyvîn
Guhdarî bike (MP3)

Source: VOA

Turk: Tirkiye dê winda bike

AMED, bakûrê Kurdistanê (HAWAR NET) -- Hevserokê DTP'ê Ahmet Turk biryara derbarê Hevseroka DTP'ê Emîne Ayna û Cîgerê Serokê Koma Partiyê Selahattîn Demîrtaş de hatiye vekirin wekî bêdadiyek nirxand. Turk diyar kir ku biryar li dijî xala 14'emîn e jî û wiha got: "Parlementoyê nekariyê li parlementeran xwedî derkeve. Lazim e di vê mijarê de gavên wêrekî bên avêtin. Ku biratî, demokrasî û yekîtî neyê parastin dê hind derdor gavan bavên. Yên winda bikin ne em Tirkiyeye."

Hevserokê DTP'ê li Parlementoyê Serokê RTUK'ê Davut Dursun û Endamê RTUK'ê Abdulvahap Darendelî li odeya xwe qebûl kirin. Piştî hevdîtinê Turk balkişand ser biryara derbarê parlementerên wan de hatine dayîn nirxand û wiha got: "Biryar bi temamî bêdadî ye. Li dijî Xala 14'emîn a Makezagonê ye jî.

Me heta îro nêrînên xwe bi azadî anîn ziman. Em dixwazin pirsgirêk di çarçoveya yekîtiya Tirkiyeyê de çareser bibin. Ev di çarçoveya xala 14'emîn de nayê şîrovekirin. Lê parlementoyê nekarî xwedî li parlementeran derkeve. Em vê wekî encama darazê nanirxînin. Ev helwesta parlementoyê ya li hemberî azadiya ramanê nîşan dide. Em ji daraz û hiqûqê narevin. Em dixwazin hemû 'destnedan' bên rakirin. Hesabek em nedin tune ye. Ji ber ku em cuda difikirin doz li me hatine vekirin. Em li Tirkiyeyê pêşiya azadiyê vedikin û dixwazin pirsgirêka kurd bi riyên aştiyane çarser bibe. Em têkoşîna demokrasiyê didin. Em dê têkoşîna xwe bidomînin. Ku bi zorê bibin tiştek em bêjin tune ye. Em vê pêkanînê derveyî zagonê dibînin û bêdadî ye. Ku pêkanînek wiha çê bibe ne em Tirkiye dê winda bike."

'Hind derdor dixwazin pêşiya pêvajoyê bigirin'

Li ser pirsa, "Biryara darazê dê zirarê bide hewildana çareseriya pirsgirêka kurd" Turk ev bersiv da: "Elbette di vê pêvajoyê de dive lihevhatin, diyalog û aqilê hevpar derkeve holê. Nêzîkatiyek çêbûna aqilê hevpar ji holê radike dê zirarê bide Tirkiyeyê. Dê zirarê bide me tevan. Pirsgirêka kurd pêvajoyek kûr e. Lazim e gavên wêrek bên avêtin. Ku bi wêrekî demokrasî, aştî û biratî neyê parastin, hind derdor dê pêvajoyê sabote bike. Ji bo pêşveçûna pêvajoyê me dê di nav hewildanê de bin." Li ser pirsa, "Hûn li benda gavek Wezareta Karên Hundir û Wezareta Dadê bajêje ne" Turk bersiva, "Ji bo vê biryarê muhatabê me TBMM'ye. Serokê Meclisê, Komîsyona Makezagon û Edaletê ye. Lazim e rûnên vê mijarê binirxînin.".

Source: Hawar net

Têkoşer û dilsoza doza kurd A. Melîk Firat çû rehmetê

AMED, bakûrê Kurdistanê (HAWAR NET) -- Kevneparlamenter û Serokê Rumetê yê Partiya Maf û Azadiyan-Hak-Parê siyasetmedarê kurd Neviyê Şex Seit Firat, A. Melîk Firat îroj (29.09.2009) siet di 14.00 an de çû ser dilovaniya xwe.

Dê cenazeyê Birêz A.Melîk Firat, di 30.09.2009an roja Çarşemiyê siet 09.00an de ji Enqereyê bi rêgayî erdê (karayolu) birêbikeve.

Wê di 01.10.2009an roja Pêncşemiyê de, piştî nimêja nîvroyê jî li Gundê Kolhîsarê ku girêdayî Xinisa Erziromê ye, bê definkirin.

A.Melîk Firat kiye?

Firat di sala 1934'an de li Navçeya Xinûsa Eziromê ji dayîk bûye. Neviyê Şex Saît Abdulmelik Firat bi navê kalikê xwe di sala 1957 dest bi siyasetê kir. Di wê demê de temenê xwe mezin kir û ji Partiya Demokrat wekî parlamenter hate hilbijartin û di Meclîsê de cîh girt. Firat ji ber ku endamê Partiya Demokrat (DP) bû bi Andnan Menderes re li Girava Yassiadayê hate darizandin. Piştre Firat di partiyên wekî DYP'ê de cîh girt, bi Hasan Mezarci re bi navê YDH'ê kete nav lêgerînê û herî dawî HAK-PAR ava kir. Firat di siyaseta kurd de bi gotinên xwe yên li dijî PKK û Ocalan dihat nasîn. Firat dê sibê li Xinûsê bê veşartin.

Dan Brown vê carê "Sembola Winda"yê digere

AMED -- Nivîskar Dan Brown ku herî zêde bi pirtûka xwe ya "Şîfra Da Vîncîyê" hate nasîn niha romana wî ya nû derket bazarê.

Navê romana nû ya Dan Brown 'Lost Symbol' (Sembola Winda) ye.

Kitêb li DYE 5 mîlyon heb hate çap kirin û her wiha pirtûk li Brîtanya û austuralyayê jÎ hate weşandin. (Hawar Net)

Hevserokên DTP'ê û parlementer îfadeyê nadin

AMED, bakûrê Kurdistanê (HAWAR NET) -- Bi nêzîkbûna danişîna doza ligel mafê dest nedayînê jî li parlementer û hevserokên DTP'ê hatiye vekirin, mijar cardin hate rojevê. Parlementera DTP'ê ya Stenbolê Sebahat Tuncel, diyar kir ku ew naçin îfadeyê nadin û wiha got: "Li hemberî DTP'ê cudakariyek heye. Divê dest ji van polîtîkayên cudakariyê berdin."

Danişîna doza ji ber axaftinên cuda li Hevserokên DTP'ê Ahmet Turk, Emîne Ayna, parlementerên DTP'ê Fatma Kurtulan, Sebahat Tuncel, Aysel Tugluk, Selahattîn Demîrtaş li 11'emîn Dadgeha Cezayên Giran a Enqereyê didome. Ligel mafê destnedayina parlementeran jî dadgehê biryara "Ger ku neyên îfadeyê nedin dê bi zorê bînin dadgehê" dabû û li hemberî vê biryarê DTP'yiyan ev biryar wekî bêdadiyekê nirxandibûn û diyarkiribûn ku ew dê neçin îfadeyê nedin.


Heyeta dadgehê, danişîna Hevserokên DTP'ê Ahmet Turk, Emîne Ayna ku di 26'ê gulanê de hatibû dîtin, ji bo aqûbeta nivîsa muzakereya ji Meclîsê bipirsin danişîn taloqî 29'ê îlonê kiribû. Bi nêzîkbûna danişîna DTP'yiyan re mijar dîsa ket rojevê. Danişîna dozên cuda cuda li parlementerên DTP'ê Fatma Kurtulan, Aysel Tugluk û Sebahat Tuncel vebîbû jî taloqî 30'ê cotmehê bibû.

Çîçek: Cudabendî kesî nabe

Serokê Meclîsê yê berê Koksal Toptan, diyar kiribû ku parlementerên DTP'ê dê bi zora polîsan neçin ifadeyê nedin û rewşa Parlementerên DEP'ê ya di sala 1994'an de dê neyê jiyandin. Serokê Meclîsa Tirkiyeyê Mehmet Alî Şahîn jî diyar kir ku ew dê destûr nedin ku polîs bi zorê parlementeran bibin dadgehê. Lê Wezirê Dewletê û Alîkarê Serokwezîr Cemîl Çîçek jî diyar kiribû ku cudabendiya kesî nabe û peyam dabû polîsan.

'Em naçin îfadeyê nadin'

Parlementera DTP'ê ya Stenbolê Sebahat Tuncel, derbarê mijarê de diyar kir ku wan berê jî gelek caran aniye ziman ku ew dê neçin îfadeyê nedin. Tuncel, anî ziman ku ev li dijî hiqûqê ye û xwest Parlemento vê pirsgirêkê çareser bike. Tuncel, da zanîn ku di serî de polîtîkaya cudakariyê li dijî DTP'ê didome û ew vê polîtîkayê qebûl nakin.

Source: HAWAR NET

Hevpeyvîn: Ahmed Barzanî

Mecîd Heqî derbarê ceribandina mûşekên Îranê dipeyive

Rojên yekşembî û duşembî Îranê jimareka muşekên kurt-avêj û dûr-avêj ceribandin.

Mecîd Heqi

Ceribandina muşekan di demekê de ye ku aloziyên nêvbera Îran û Rojava zêde dibin piştî eşkere bûna navendeka nepeniya navokî li Îranê.

Di hevpeyvînekê de digel Dengê Amerîka, Mecîd Heqî peyvdarê Civaka Aştî û Pêşveçûna Kurdistanê basê armanca ceribandinên muşekî û kombûna roja pêncşembî ya nêvbera Îran û mezin hêzên cîhanê dike.

Fayla dengî ya rexê rastê vê perê kilik bike.

Hevpeyvîn
Guhdarî bike (MP3)

Source: VOA

Li Kurdistana Îranê şeş kes hatin kuştin

Karbidestên Îranî dibêjin di şer û pevçûnan de du polîs û çar kes li herêma Kurdistanê ya

Sine

rojavaya welatî hatin kuştin; karbidestên Îranî wan çar kesan bi teroristên gûmanlêkirî nav diben.

Ajansên nûçeyên Îranî radigehînin ku jimareka kesan şeva yekşembî birîndar bûn li şerê nêvbera hêzên parastinê û endamên giropeka çekdarî ya xwecihî li Sine, paytextê herêma Kurdistana Îranê.

Bo pêzanînên pitir derbarê şer û pevçûnên Sine, hevkar Jani Diylan hevpeyvîneka kirî digel Îclal Qewamî peyvdarê Rêkxistina Mafê Mirovê Kurdistanê li Sine. Fayla dengî ya rexê rastê vê perê kilik bike.

Hevpeyvîn Guhdarî bike (MP3)

Source: VOA

Helbestvan Hevpeyvîn Guhdarî bike (MP3) basê berhemên xwe dike

Di hevpeyvînekê de digel Pişka Kurdî ya Dengê Amerîka helbestvan û hozanvan Şe’ban Silêman li Kurdistana Îraqê basê jiyan û berhemên xwe dike.

Ji bo bernama Ferheng û Torê Kurdî, Nizar Qadir hevpeyvîn bi Hozanvan Şe’ban Silêman re kirye.

Fayla dengî ya rexê rastê vê perê kilik bike.

Hevpeyvîn
Guhdarî bike (MP3)

Source: VOA

Rewşa Weşangerîya Kurdî li Tirkîye

By Robîn Reşvan 25/09/2009

Abdullh Keskîn

Di hevpeyvîneke telefonî de, Abdullh Keskîn, birêvebirê Weşanxaneya Avesta li Stenbolê bersîva pirsên hevkarê me Robîn Reşvan yên derheqa weşangerîya Kurdî li Tirkîye da. Birêz Keskîn dibêje, ew ji gotinên hikûmeta Tirkîye ne hêvîdar e û bûyerên vê dawîyê jî çik û gumanên wî xûrttir dikin. Keskîn her wiha tîne ziman, karê wana weşangerîyê ji demên berê dijwartir bûye, çimkî kolan li dijî Kurdan tûndtir bûye. Pirtûkfiroşên bajarên mezin, edî nahêlin berhemên Kurdî, li dîkanên wan bêne firotin.

Abdullah Keskîn, her wiha derbarê berhemên weşanxaneya wî agahîyên firehtir dide û dibêje me heta niha 300 berhemên Kurdî belav çap kirine. Ew her wiha, mizgînîya dide xwendevanên Kurd ku, di demekê nêzîk de, ferhenga Celadet Berdîrxan ya Kurdî diweşînin ku, piştî mirina wî hatîbû hinda kirin.

Gelî guhdaran, heku bixwazin guh bidine dirêjahîya vê hevpeyvînê, fayla dengî ya alîyê rastê kilîk bikin.

hevpeyvîn
Guhdarî bike (MP3)

Source: VOA

Kombûna Civata Giştî ya Neteweyên Yekbûyî û Pirsa Kurdî li Tirkîye

By Robîn Reşvan 25/09/2009

Îbrahîm Guçlu

Di hevpeyvîneke Pişka Kurdî ya Dengê Amerîkî de, bizavkarê mafê mirovan û nîvîskarê Kurd Îbrahîm Guçlu li ser kombûna Civata Giştî ya Neteweyên Yekbûyî dipeyive. Guçlu her wiha gotarên serokwezîrê Tirkîye Recep Tayyip Erdogan û serokê Amerîka Barack Obama dinirxîne. Birêz Guçlu dibêje, berî axaftina Erdogan ya Neteweyên Yekbûyî jî, gelek şik û guman hebû ku, nîyeta dewleta tirk tune ye pirsa Kurdî çareser bike. Lê, piştî gotara wî ya doyî, gumanên heyî şûna xwe hêlan bo hêvî şikestineka mezin. Guçlu her wiha dibêje, hikumeta Tirkîye hêza xwe ji sist bûna rêvebirîya Obama distîne jiber ku Obama dixwaze dilê tirkan xweş bike ku, wan li Afganîstan û li dijî Îranê bikar bîne.

Gelî guhdaran, heku bixwazin guh bidine dirêjahîya vê hevpeyvînê, fayla dengî ya alîyê rastê kilîk bikin.

hevpeyvîn
Guhdarî bike (MP3)

Source: VOA

Munzur Çem; 'Gava pirsgirêk di her alî de hat ronîkirin, referandumek bê çêkirin û gelê Kurd di derheqa pêşeroja xwe de biryarê bide'

AMED, bakûrê Kurdistanê (HAWAR NET) -- Dosyeya HAWAR NETê a bi navê "Kurd nexşeriya xwe eşkere dikin" îro bi nêrînên nivîskar Munzur Çem berdewam dike. Munzur Çem derbarê helwesta dewleta Tirk de kurdan hişyar dike û dibêje; "Desthilatdaran, hedefe ku bi slogana „yek milet, yek dewlet, yek al, yek ziwanê û yek dîn“ tê ziman, terk nekirîye. Bêguman nav wan de kesên ku şaşîtîya vê stratejîyê dibînin û dixwazin ku bê terkkirin hen in, lê ew daxwaz wek helwestek polîtîk di rojeva dewletê de cîh negirtîye. Guhartin û gavên dewletê taktîkî ne" Nexşeriya Hasan Kaya wiha ye; Gelo li gorî we ji bo çareseriya pirsgirêka Kurd a li bakûrê Kurdistanê di dema nêzik û navîn de dewleta Tirk divê kîjan gavan bavêje? 1. Ji ber ku pirsgirêka Kurd re çareserîyek aştîyane bê dîtin, berê her tiştî gere azadî hebe. Azadîya dîtinê, azadîya çapemenîyê, azadîyê organîzebûnê û êd. Ji ber vê yekê dewlet gere wext wunda meke, sîstemê demokratîze bike; yanê qedexe û asteng ji holê bên rakirin, projeyên asîmîlasyonê bên sekinandin, ji bo gelê Kurd û kemneteweyan mafên kulturî, demokratîk û polîtîk, bêsînor bên naskirin,

2. Ji ber ku zimanê Kurdî (gore herêman Kurmancî yan jî Kirmanckî) bibe zimanê fermî, gav bên avêtin. Bêşik, di vê babêtê de perwerde cîyek pir giring digire. Di alîyek de zarurî ye ku naveroka programa perwerdeyê jî rasîstî û şovenîstîyê bê paqijkirin, li ser esasên demokrasî û we khevîyê nûva bên amadekirin. Di alîyê din da jî, ji ber ku Kurdî ji bo zarokên Kurd bibe ziwanê perwerdeyê û kemnetewe jî bikarin dîsa di dibistanan de bi zimanê dayîkê xwendin û nivîsandinê fêr bin, gav bên avêtin.

3. Operasyonên leşkerî ji têde, hemû metodên şîddetê bên terkkirin. Leşker ji bajar û qezayan bên durxistin, çalakîyên leşker û polîs ên ku armanca wan tehdîdkirina gel e, bên sekinandin. Herêmên mayinkirî bên paqijkirin û gor bercewendîyên gelê vê heremê nûva bên awankirin. Ji bo awankirina gundên valakirî tedbîr bên girtin, neheqîyên ku li xelkê hatine kirin, bên telafîkirin.

4. Çêkirina bendavan bê qeyd û şert bê sekinandin. Ji bo parastina tebîatê û eserên kulturî û dîrokî tedbîr bên girtin.

5. Li Kurdîstanê paşvamayina aborî, neticeyek polîtîka dewletê ye. Ji bo telafîkirina vê rewşê û bilindkirina qalîteya jîyanê, programek taybetî bê amadekirin û tedbîrên cîddî bên girtin.

6. Astengên ku di nav parçeyên Kurdîstanê de rê nadin têkilîyên baş û pêşvecû yî, ji holê bên rakirin.

7. Gava ku di atmosferek azad de, li ser pirsgirêkê têra xwe hat qisekirin û pirsgirêk di her alî de hat ronîkirin, referandumek bê çêkirin û gelê Kurd di bi îradeya xwe ya azad derheqa pêşeroja xwe de biryarê bide. Gelo ji bo bi dest xistina mafên xwe yên neteweyî û ji bo pêşerojeke bihêz di dema nêzik û navîn de divê Kurd çi bikin?

Ez di vê babetê de dixwazim berê vîya bejim. Rast e, di derheqa Kurdan de politikaya dewleta Tirk a 85 salî îflas kirîye û vê rastîyê jî kesên ku dewletê îdare dikin, ji hekesî baştir dizanin. Ji ber vê yekê jî behsa guhartinan dikin. Behs dikin lê mabesta wana guhartinek bingehî nîye. Ew hîna jî bi stratejîya 1924an va girêdayîne. Desthilatdaran, hedefe ku bi slogana „yek milet, yek dewlet, yek al, yek ziwanê û yek dîn“ tê ziman, terk nekirîye. Bêguman nav wan de kesên ku şaşîtîya vê stratejîyê dibînin û dixwazin ku bê terkkirin hen in, lê ew daxwaz wek helwestek polîtîk di rojeva dewletê de cîh negirtîye. Guhartin û gavên dewletê taktîkî ne.

Em werin ser pirsa we ya duemîn; „Di dema nêzik û navîn de divê Kurd çi bikin?“ 1. Guhartinên ku dewlet behs dike, di çareserkirina pirsgirêka miletek bindest de gavên piçûk in, lê, eger meriv polîtîka Dewleta Tirk a 85 salî bide ber çavan, dibîne ku usa nînin. Piçûk yan jî mezin ferq nake; gavên ku tên avêtin, eger gor bercewendîya gelê me baş in, wek Kurd em gere li gel bin, xwedî derkevin û ji bo beşvebirinê bixebitin.

2. Eşkere ye ku îro di bakûrê welêt de sîyaseta kurd an li bin bandura partîyek de, di eslê xwe de bin bandura yek kesê de ye. Di polîtikaya PKK yan jî serokê wê Öcalan de 2 taybetîyên giring henin: a) Berê her tiştê, ji bo çareserkirina pirsgirêka Kurd, programek wan ê vekiri yan jî ronî tune. Zu-zu dîtinan diguharin; îro tiştek dibêjin sibê tiştek din. Cuda-cuda kes, cuda-cuda nêrîn û daxwazan tîne ziman. Bêguman ev jî dibe sebebê alozîyek mezin. Bi vê rewşê şansê serketinê tune.
b) Tiştên ku Öcalan û partîyê wî, ji bo çareserkirina pirsa Kurd heta îro eşkera kirine, di eslê xwe de mafên ferdî ne. Bêşik, mafên sexsî yan jî ferdî jî muhim in û meriv nikare vana piçûk bibîne. Lê, gere em xwe bîr mekin ku azadîya miletek bindest, bi destxisitina mafên kollektîf va g irêdayîye. Mafên sexsî, têra çareserkirina pirsgirêka Kurd nakin. Kurd di têkoşîna xwe de gere vê rastîyê ji çavan dûr mexin.

3. Bi taybetî jî di dema guhartinên mezin de, hebûna dezgehên neteweyî yan jî mîllî pir giring e. Li ser pêşeroja miletek, yek partî yan jî şexsek na, gere gel bi xwe biryar bide. Ev çava dibe? Ev jî bi rêya dezgeh û sazîyên ku bi berfirehî gelê temsîl dikin, yanê bi rêya dehzgeh û sazîyên neteweyî dibe. Lê mixabin, Kurd îro ji vê pozîsyonê gelek dûr in.

5. Di alîyê organîzebûnê de rewş çava dibe bila bibe, nav Kurdan de zor û şîddet gere ji rojevê dûr bikeve. Dostayî, alîkarî û hevgirtin, gere di nav Kurdan de bibe esasê têkilîyê.

6. Kolonyalîzma Tirk heta îro, stratejîya xwe li ser înkarkirina gelê Kurd inşa kirîbû. Niha, ev polîtîka gav bi gav tê terkkirin lê ji ber ku armancên stratejîk nehatine guha rtin, derev û lîstikek diçe, şuna wî de yekê nû tê. Îro, parêzger û alîgirên sîstemê, bi hemû îmkanên xwe, berxwe didin ku pê gelê bixapanin, bêhîvîtî û bêwarîtîyê belav bikin.

Şik tune, hemberê vê kampanyaya nerast, barê herî giran dikeve ser milê întellektuelên Kurdan. Kurd, bi gotinên vala na, gerê bi zanayî, bi belge û dokumentan bersiva kolonyalîstan bidin, derev û durûtîyên wana eşkera bikin.

7. Kurd gere ber xwe bidin ku di her alîyê civakê de, wek netewe xwe organîze bikin. Ciwan, jîn, mamosta, doktor, muhendîs, karker, rojnamevan, nivîskar, hûnermend û ên din, hemû bibin dezgehên demokratîk û kulturî yên neteweyî.

8. Kurd gere ji bo şîkestina têsîra asîmîlasyonê ber xwe bidin, di her alîyê jîyanê de ziman û sembolên xwe pê kar bînin; dîroka xwe, welatê xwe, kultur û nasnameya xwe baş nas bibin.

9. Hem di nav bajarên bakûrê Kurdîstanê de hem jî di nav cuda-cuda parçeyên Kurdîstanê de, ji bo pêşketina têkiîyên kulturî, sosyal û aborî gav bên avêtin.

10. Çiqas ku ji destê Kurdan hat, îdareya welatê xwe bigirin destê xwe, bi dilsozî gelê xwe ra xizmetê bikin.

11. Bilindkirina hîsên neteweyî jî gelek muhim e. Lê, şerte ku, kirina xebatek usa de, hemberê gelek din tu carî dijminatî, kin û nefret cih megire. Dijminê gelê me hêzen dagirker in, kolonyalîst in, gel nînin. Munzur Çem kîye? Rojnamevan û nivîskar Munzur Çem di sala 1945'an de Kêxî (Cêxî) Qurze de hatiye dinya. 1971 de kî Fakulteya Îqdîsadî û Ticarî ya Berz ya Enqere qedandiye.

Munzur Çem, ji 1970'an vir ve meqale, roman û çîrokan dinivsîne. munzur Çem bi giranî bi zaravaya Kurdî Kirmnackî dinivsîne. Navên cuda bi karanîye wek H. Toprak, A. Taş, M. Çem, B. Şilan, S. Dilan, Mirzali Çimen...

Di hin rojname û malperan de gotarên wî tê weşandin.

Munzur Çem, yek ji damezrênerê Kurd-PEN ye.

Berhemên wî A. Taş, Türkiye Kürdistanı: Ekonomik ve Sosyal Yapı (Kurdistanê Tırkiya, Halê Ekonomik û Politik), tırki. Özgürlük Yolu Yayınları, Çeleyo Qız 1985.
Gülümse Ey Dersim -Roman 3 Cilt- (Bıhuye Ey Dêrsim), tırki. Özgürlük Yolu Yayınları 1990, 1991, 1993 Koln.
Mirzali Çimen, Dünü ve Bugünüyle Gerikalmışlık Sorunu (Vıjêri ra bı Ewro Problemê Pêysermendışi), tırki. Öz-Ge Yayınları 1991 Ankara.
Hotay Serra Usıvê Qurzkızi, Kırmancki (zazaki) 1992 Weşanên Roja Nû, Stockholm.
Tayê Kılamê Dêrsimi. Kırmancki, 1993 Stockholm.
Ferheng Kurdi-Tırki, (Kırmancki / Zazaki- Türkçe Sözlük) Stockholm.
Alevilik Sorunu ve Dersim Ayaklanması Üzerine (Problemê Elewiyên û Xoverdayişê Dêrsimi Ser o), tırki. 1995 Stockholm. No kitab hetê nustoxi ra reyna ame wendene, tayê meseleyê bini nusnayî û bı nameyê "Dersim'de Alevilik" hetê Peri Yayınları ra 1999 de, ede Istanbul de ame çapkerdene.
Ormanın Dili (Vengê Bırri) sanıki, tırki 1996 Stockholm.
İsyana Çağrı -Roman- (Vengdayişê Xoverdayışi) tırki, 1996 Stockholm.
Ekmeği de Yaktılar -Roman- (Non ki Vêsna) tırki, Pencinar Yayınları 1997 Stockholm.
Kulê 38'i -Roportaji- kırmancki, Weşanên Komkar 1998 Koln.
Luye be Bıza Kole ra - Şanıkê miyanê şarê, kırmancki, Weşanên Komkar1998 Koln.
Tanıkların Diliyle Dersim 38 (No kıtab tırkiyê Kulê 38i yo û hetê Mûnzûr Çemî ra amo çarnayine) Peri Yayınları1999 İstanbul.
The Voice of the Forest, Komkar Publications. İngilizki, 2000 Koln (HAWAR NET.com)

Bakûrê Kurdistanê îro got; "Perwerdeya bi zimanê Kurdî"

AMED, bakûrê Kurdistanê (HAWAR NET) -- Bi destpêka serdema hîndekarî û perwerdehiya sala 2009 û 2010'an şax û nûnertiyên KURDÎ-DER'ê yên Amed, Farqîn, Çinar, Şirnex, Cizîr, Wan, Colemêrg, Gever û Êlihê bi beşdariya hezaran kesî daxwaza, "Bila kurdî bibe zimanê fermî" li qadan anîn ziman.

FARQÎN
Li Navçeya Farqîna Amedê KURDÎ DER û Egîtîm Sen'ê daxyaniyek dan çapemeniyê û daxwaz kirin ku astengiyên li pêşiya perwerdehiya kurdî ji holê rabin. Nûnerên KURDÎ DER'ê Faysal Korkmaz daxuyanî xwend û wiha got: "Li Kurdistanê ji dibistana seretayî bigire heta zanîngehê divê perwerde bi kurdî be. Ji bo ku zimanê kurdî azad bibe divê hemû qedexeyên makeqanûnî ji holê rabin. Li Tirkiyeyê divê bila zimanê Tirkî zimanê fermî be û li Kurdistanê jî bila zimanê kurdî fermî be." Şaredarê Farqînê Fadil Erdede, Serokê DTP a Farqînê Abdullah Eflatun, serokê KURDÎ DER'ê Şefîk Fîdanci, nûnerên Egîtîm Sen, nûnerên DTP û endamên Meclîsa şaredariya Farqînê jî tevli daxuniyê bûn. Korkmaz di berdewamiya axaftina xwe de wiha got: "Mirov dema ku li daxuyaniyên fermî yên rayedarên tirk dinêrin, ji sînorên înkar û îmhayê dernakevin. Ji bo ku li Zanîngeha Artuklu beşa Kurdolojî vebe serlêdan pêk hatin. Lê ev ji aliyê YOK'ê ve nehat qebûlkirin. Li şûna Kurdoloyê destur dan beşa enstîtuya zimanên zindî. Çareseriya pisrgirêka kurd giringe. Divê di makeqanûna de guherînên mezin bên kirin. Ji ber vê jî pêwistî bi îradeyeke siyasî ya bi hêz heye. Bi tiştên biçûk nayê çareserkirin. Ji alî saziyên kurd ev rewş zelale. Di her warî de gel bi ziman û çanda xwe hebûna xwe diparêze. Kurd jî mafê xwe yê ziman dixwaze. Dixwaze bi zimanê dayika xwe perwerdehiyê bibîne."

GEVER
Li Navçeya Gevera Colemêrgê zêdeyî 5 hezar kesî li ber Rêxistina DTP'ê ya Navçeyê civiya. Girseya pankartên, "Bila zimanê kurdî bibe zimanê fermî", "Jin mifteya zimanê kurdî ye" û "Ziman xercê yekîtiyê ye" vekirin û ber bi Dibistana Seretayî ya Halît Okay ve dest bi meşê kir. Girseya bi coş di meşê de sloganên, "Bijî Serok Apo", "Şehîd namirin", "Zimanê me rûmeta me ye" avêtin. Di meşê de wêneyên endamên Hêzên Parastina Gel (HPG) yên di pevçûnan de jiyana xwe ji dest dane, hatin vekirin. Li ber dibistanê Serokê Şaxa Kurdî-Der'ê Besîm Baykan daxuyanî xwend. Di daxuyaniya kurdî de Besîm balkişand ser zordariyên li ser kurdî. Besîm xwest ku kurdî di makezagonê de cih bigire û ji dibistana seretayî heta zanîngehê bibe zimanê perwerdehiyê. Besîm diyar kir ku lazim e kurdî li axa kurdan bibe zimanê fermî û wiha got: "Lê hêj zordariyên li ser kurdî li hemû Tirkiyeyê û axa kurdan didomin. Lazim e di zûtirî demê de dawî li van zordariyan bê." Besîm ji kurdan jî xwest ku zêdetir têkoşîna ziman bidin.

CIZÎR
KURDÎ-DER'ê li Cizîrê jî bi heman armancê daxuyanî da û xwest kurdî bibe zimanê fermî. Endam û rêveberên KURDÎ-DER'ê, Şaredarê Cizîrê Aydin Budak, endamên TZPKurdî û endamên meclîsa şaredariyê li ber Dibistana Menderes a Seretayî civîyan û daxuyanî dan çapemeniyê. Komê pankarta "Êdî bes e, em perwerdehiya kurdî kurdî dixwazin" vekirin. Di daxuyaniyê de Koordînetorê TZPKurdî Mîrza Ronî, daxuyanî xwend û xwest kurdî li Tirkiyeyê bibe zimanê fermî. Ronî, destnîşan kir ku hemû netew bi zimanê xwe perwerdehiyê dibînin û zimanê xwe çanda xwe pêş dikin. Ronî wiha axivî: "Zimanê kurdî zimanek qedîm e. Bi zordariyan kurdî nayê tune kirin. Lazim e li ser axa kurdan kurdî bibe zimanê fermî."

ÇINAR
Li Navçeya Çinara Amedê jî endamên Kurdî-Der û Egîtîm Sen'ê ji bo kurdî bibe zimanê fermî daxuyaniyek dan çapemeniyê. Serokê Gitî yê Kurdî-Der'ê Remzî Azîzoglu, Şaredarê Çinarê Ahmet Cengîz û nûnerên gelek saziyên civakî beşdarî daxuyaniyê bûn. Koma dowîzên, "Zimanê kurdî zimanê me ye", "Zimanê kurdî azadiya me ye", "Bênan jiyan dibe, bêziman jiyan nabe", "Bila zimanê kurdî bibe zimanê fermî" vekirin. Li ser navê komê Rêvebrê TZPKurdî Medet Çapar daxuyanî xwend û xwest ku zimanê kurdî bibe zimanê femî. Çapar diyar kir ku lazim e kurdî ji dibistana seretayî heta zanîngehê bibe zimanê perwerdehiyê. Çapar diyar kir ku gelê kurd dê zimanê xwe heta dawiyê biparêze.

WAN
Şaxa Kurdî-Der'ê ya Wanê jî bi armanca balkişandina ser zordariyên li ser kurdî û daxuyandina daxwaza, "Bila kurdî bibe zimanê fermî" li ber Dibistana Seretayî ya Domlupinarê, Dibistana Hasan Alî yucel û Dibistana Leylî ya Zarokan a Kahraman daxuyanî dan çapemeniyê. Li ber Dibistana Dumlupinarê Rêveberê Kurdî-Der'ê Levent Urun daxuyanî xwend û balkişand ser girîngiya zimanê zikmakî û perwerdehiya ziman. Urun wiha axivî. "Gelê kurd tê dîkoşîna parastina ziman û mafê perwerdehiya zikmakî bimeşine. Lazim e di zûtirî demê de dewlet asîmîlasyona li ser kurdî rawestîne û kurdî bike zimanê fermî. Heta zimanê kurdî li ser axa kurdan nebe zimanê fermî û di perwerdehiyê de neyê bikar anîn têkoşîna kurdan a ji bo ziman ranawest e." Urun ji kurdan jî xwest zêdetir têkoşîna ziman bimeşînin.

ÊLIH
Li Êlihê piraniya xwendekaran bi boneya şermizarkirina astengên li pêşiya kurdî îro dibistan boykot kirin. Xendekar û malbatên wan li ber avahiya Rêxistina DTP'ê ya Navçeya Navendî hatin cimhev û heya Kolana Gulisatanê meşiyan. Xwendekar, malbatên wan, endamên YDG'ê, Parlementerê DTP'ê ye Êlihê Bengî Yildiz û rêvberên DTP'ê jî di nav de gelek kes tevlî meşê bûn. Komê panqarta "Zimanê me rûmeta me ye" vekir û dowîzên "Em kurd in zimanê me kurdî ye", "Domadina zimanê kurdî hebûna gelê kurd e", "Em zarokên kurd in dibistana kurdî dixwazin", "Zimanê me nasname ye, nasname azadiya me ye", "Ciwan hezên parastina ziman in" hilgirtin. Komê diruşmeyên "Bêziman jiyan nabe", "Zimanê me rûmeta me ye" avêtin. Li ser navê komê û xwendekaran Numan Bîçîm daxuyanî xwend. Biçim, diyar kir ku dewlet ziman û çanda kurda nasnake û zimanê kurdan asimle dike. Bîçîm wiha got: "Gelê kurd dixwaz bi zimanê xwe perwerdehiyê bi de zarokên xwe. Gelê kurd dixwaze bi ziman, çand û nasnameya xwe bijî."

'Em dixwazin bi zimanê zikmakî perwerdehiyê bibînin'

Bîçîm, bal kişan ser astengên li ser kurdî û wiha domand: "Gelê kurd ji ber ku kurdî axiviye bi salane tê girtin, îşkencekirin û kuştin. Hej jî asteng li ser kurdî hene û doz tên vekirin. Gelê kurd di hilbijartinên di 29'ê adarê de serkeftinekî mezîn bi dest xistiye. Pişt re jî KCK'ê biryara bêçalaktiyê da. Rêberê PKK'ê ji bo çarseriya pirsgirêka kurd nexşerê amade kir. Lê dewlet li hemberî daxwzin aşitî xwaz operasyonan bersev da. Em dixwazin ciwan û zarokên me bi zimanê xwe perwerdehiyê bikin. Em perwerdehiya bi zimanê tirkî protesto dikin." HAKPAR’ê daxwaza ‘Perwerdehiya kurdî’ kir

Endamên Baskê Ciwanên Partiya Maf û Azadiyan (HAKPAR), duhî li ber Plazaya AZC’ê ya Ofîsê, derbarê perwerdehiya bi kurdî de daxuyaniyek dan çapameniyê. Daxuyanî li ser navê ciwanan ji aliyê Îdrîs Okut ve hate xwendin. Okut, bal kişand ku mafê perwerdehiya zimanê zikmakî ji destê gelê kurd hatiye sitandin û wiha got:

“Zimanê zikmakî mafê gelê kurd e û divê bikaribin bi zimanê xwe perwerde bibin. Pêwîst e qanûnên ku perwerdehiya bi kurdî asteng dikin bêne guhertin.” Okut, bal kişand ku 16 milyon kesî îro dest bi dibistanê kiriye û wiha berdewam kir: “Mirov ji bo kêfxweşî, şanazî, bikaranîna teknolojiyê, xwenaskirin û nasînê diçin dixwînin. Mixabin dîmenên li welatê me dîmenên nebaş in. Li welatê me ji 20 milyonî zêdetir kurd hene û nikarin bi zimanê xwe perwerde bibin. Ev qedexe li dijî peymanên navneteweyî ne. Ev peyman li dijî Danezana Mafên Mirovan û Peymana Mafên Zarokan e.”

Okut, xwest ku sonda tirk ya her roj li dibistanan tê xwendin jî bê rakirin û wiha dawî li axaftina xwe anî: “Perwerdehiya bi kurdî mafek mirovîn e û ji bo ku ev yek bê kirin divê qanûn bêne guhertin. Pêwîst e sonda tirk bê rakirin û perwerdehiyeke hemdem, zanyar bê dayîn.”

Piştî daxuyaniyê, koma HAKPAR’î bi berzkirina dirûşmên kurdî û tirkî ber bi avahiya bajêr ve meşiyan. Li kuçeyan ‘Dersa Kurdî’

Dema nû ya perwerdehiyê li Tirkiyeyê dest pê kir. Mamosteyên Egîtîm Sen’î ku qedexekirina perwerdehiya bi kurdî şermezar kirin, li kuçeyê pol ava kirin û dersa fizîkê bi kurdî dan.

Di van rojên ku Rêlibervekirina Kurd tê nîqaşkirin de, Perwerdehî û Hîndekariya sala nû ya 2009-2010’an bêyî perwerdehiya kurdî dest pê kir. Li Tirkiyeyê ku tenê perwerdehiya bi tirkî tê dayîn, rastê nerazibûna mamosteyên Egîtîm Sen’ê hat. Mamosteyan duhî li Kuçeya Hunerê ya Ofîsê polek ava kirin û bi kurdî dersa fîzîkê dan. Li texteyê “Wane: Fîzîk”, “Mijar: Neynikên Giloverî” hate nivîsandin û dersê dest pê kir.


Mamoste Yildirim Aslan ku bi kurdî ders da, diyar kir ku ew dixwazin bi vê yekê îspat bikin ku bi kurdî hemû dersên zanyarî têne dayîn. Di dersa ku Neynikên Giroverî û pergala roj û tîrojan hatin dayîn de, eleqe zêde bû. Gelek kesên li derdorê derbas dibûn û ders didîtin, çend deqe li dersê guhdar dikirin û wisa derbas dibûn.

‘Bi kurdî nav hatin xwendin’

Di dersê de bi kurdî navên kesên ku di têkoşîna sendîkayê de hatine qetilkirin hatin xwendin. Kesên di polê de piştî her navê gotin “Hatiye kuştin”. Ev yek li polê û derdorê bû sedema dilşewatiyê. Piştî dersê Serokê Egîtîm Sen’a Diyarbekirê Abdullah Karahan, bi zaravayê kirdikî yê kurdî daxuyaniyek da û wiha got:

“Mafê perwerdehiya zikmakî ya kurdan mafek xwezayî û gerdûnî ye. Sendîkaya me ku perwerdehiya zimanê zikmakî diparêze, di vê oxirê de gelek bedel dan. Di sala 2005’an de ji ber qanûnan em neçar man ku zimanê zikmakî ji rêziknameya xwe derxin, lê di dil û mêjiyê me de ev daxwaz tim ma û dê tim hebe.”

Endamên Egîtîm Sen’ê dê di 28’ê îlonê roja duşemê, li ber dibistanên seretayî yên Baglar, Yenîşehîr, Sûr û Kayapinarê dersên bi kurdî bidin û daxwaza perwerdehiya bi kurdî bikin.

Serçawe: www.hawar.hk-mg.net